دستگیری سرکرده‌های باند «ساعت‌های طلایی» در مشهد زلزله قوی ترکیه را لرزاند (۵ آبان ۱۴۰۴) هشدار خودمراقبتی کارگروه گردوغبار برای شهروندان مشهدی صادر شد (۵ آبان ۱۴۰۴) راز سفید شدن موها چیست؟ آتش‌سوزی در جنگل‌های ارس هزار مسجد مهار شد | نابودی هزار اصله نهال در کلات (۵ آبان ۱۴۰۴) + فیلم تأکید وزارت بهداشت بر ضرورت همکاری همه دستگاه‌ها برای مقابله با پشه «آئدس» و کنترل تب دِنگی زن مفقود شده سبزواری پس از یک هفته در یک چاه ۱۵ متری پیدا شد + فیلم با ۴۰۰۰ قدم پیاده‌روی در هفته، مرگ را از خود دور کنید آیا تخم مرغ باعث بالا رفتن کلسترول خون می‌شود؟ تفاهم اولیه با سرمایه‌گذار ترک برای اجرای طرح قطار مشهد_گلبهار_چناران هشدار پلیس فتا: فریب آگهی‌های استخدام جعلی در دیوار و شیپور را نخورید شینا انصاری: هیچ ملتی از خطر بحران‌های زیست‌محیطی مصون نیست پیشرفت ۸۰ درصدی واکسیناسیون تب برفکی در خراسان رضوی | هیچ موردی از سویه غیربومی در استان مشاهده نشده است پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (دوشنبه، ۵ آبان ۱۴۰۴) | مشهدی‌ها منتظر سرمای آخر هفته باشند تربیت بدنی، پروردن روح و جان دانش‌آموزان است آمار مرگ‌های ناشی از مسمومیت با قرص برنج | این استان‌ها بیشترین موارد مسمومیت را دارند آیا گرسنگی طولانی‌مدت می‌تواند به کاهش وزن مؤثرتر کمک کند؟ چه عواملی باعث سقط جنین می‌شود؟ پرستار، ستون فقرات نظام سلامت پرستاران مشهدی در روزی که به نامشان است، از مهم‌ترین دغدغه هایشان می‌گویند | مرهم‌سازان بی‌مرهم مراقب قاتل خاموش خانه‌ها باشید دود قلیان، این گونه ضربان قلب را به هم می‌ریزد مهم‌ترین توصیه‌ها برای پیشگیری از آنفلوانزا زلزله، سیرچ کرمان را لرزاند + جزئیات (۴ آبان ۱۴۰۴) تأکید سازمان بازرسی به نظارت بر اجرای قوانین مربوط به پرستاران خسارتی از زلزله ۴.۴ ریشتری نهاوند گزارش نشده است |حضور تیم‌های ارزیاب در محل حادثه بودجه صندوق بیماران خاص و صعب العلاج کافی نیست ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بیمار خاص و صعب العلاج نشان‌دار شده‌اند مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد: مشهد با مدیریت مصرف و همراهی مردم، تابستان سخت را پشت سر گذاشت
سرخط خبرها

یادی از مرحوم «احمد اقتداری»، پدر مطالعات خلیج فارس | میراث‌دار آب و خاک

  • کد خبر: ۳۳۴۴۰۰
  • ۰۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۳:۳۵
یادی از مرحوم «احمد اقتداری»، پدر مطالعات خلیج فارس | میراث‌دار آب و خاک
یادی از مرحوم «احمد اقتداری»، پدر مطالعات خلیج فارس هم‌زمان با زادروزش.

مریم شیعه | شهرآرانیوز؛ استعمارگری از تاریک‌ترین فصل‌های تاریخ بشریت است. استعمارگران که روزی روزگاری با خشونت و کشت‌وکشتار دست به غارت منابع محلی و بهره‌کشی از بومیان می‌زدند، سال‌ها بعد با مأموریت «متمدن کردن» و «برقراری عدالت» راهی کشور‌های دور و نزدیک شدند.

چهره استعمار کلاسیک تغییر کرد، اما زیربنا همان بود؛ خودبرتربینی نژادی و فرهنگی اروپاییان که به‌دنبال حذف، جایگزینی و تسلط دائمی بر فرهنگ، زبان و هویت ملت‌های دیگر بود. آنها با چنگ‌انداختن به گفتمان‌های دانشگاهی، بازنویسی قوانین بین‌المللی و نگارش تاریخی جعلی، به اعمال نامشروعشان، برچسب مشروعیت زدند. در این زمان، نخبگان محلی متوجه این مسئله‌اند، اما اغلب حکومت‌داران که سودای قدرت دارند، دست‌در‌دست قدرت‌های استعمارگر می‌کوشند تا تاج‌و‌تخت را به هر قیمتی حفظ کنند. احمد این را فهمیده‌است. 

وقتی که در کش‌وقوس مذاکرات ایران و بریتانیا، رفراندوم ساختگی سازمان ملل می‌گوید که بحرینی‌ها می‌خواهند از ایران جدا شوند، ابتدا به سراغ امیرعباس هویدا می‌رود. احمد به او می‌گوید: احمدشاه قاجار هم با همه ضعفی که داشت، اجازه جدایی بحرین را صادر نکرد. وقتی افاقه نمی‌کند، این‌بار به‌سراغ اردشیر زاهدی می‌رود. شروه‌خوانی جنوبی‌ها نماد دلتنگی است. آواز نیست، شبیه به روایتی از عشق و رنج همسایگان دریاست. توی سر احمد شروه می‌خوانند.

صدای سنج و دمام می‌آید. توی دستانش یک پاکت است و داخل آن پاکت هم یکی از کتاب‌هایش است. کتاب «آثار شهر‌های باستانی سواحل و جزایر خلیج ملی». ساعت‌ها پشت در اتاق زاهدی می‌ماند تا از فاجعه جلوگیری کند، اما زاهدی اجازه ورود به او نمی‌دهد. ساعاتی بعد هم زاهدی از کنار او گذر می‌کند، خود را به مجلس شورای ملی می‌رساند و رسما جدایی بحرین از ایران را اعلام می‌کند. اقدامی که احمد تا آخرین روز زندگی‌اش این‌طور از آن یاد می‌کند: «گناه نابخشودنی».

یادی از مرحوم «احمد اقتداری»، پدر مطالعات خلیج فارس | میراث‌دار آب و خاک

سه‌تفنگدار

احمد اقتداری خلیج‌فارس را بایگانی تاریخ و هویت ایران می‌داند. این آبی پهناور، از ابتدا نام ایران را با خود حمل کرده است و از الواح دوهزاروپانصدساله هخامنشیان گرفته تا نقشه‌ها و مستندات جهانی، همه‌وهمه نام خلیج فارسی را می‌شناسند که ریشه در خون و خاطره نسل‌های بسیار دارد. شناسنامه مردم ایران است. احمد اقتداری بیشتر عمر خود را صرف مطالعه همسایگان خلیج‌فارس می‌کند.

هم‌زمان در منصب‌های دولتی، برای بهبود وضعیت معیشت مردم تلاش می‌کند و طی پژوهش‌های بسیاری که دارد، بیش از ۴‌هزار فریم عکس از فرهنگ جنوب ایران تهیه می‌کند. بیش از ۴۰‌جلد کتاب تألیف می‌کند که اغلب آنها نشانی از خلیج‌فارس دارند. وقتی برای تدریس راهی دانشگاه تهران می‌شود، از دروسی شروع می‌کند که در‌باره این خلیج نیلگون‌اند و بی‌جهت به او لقب «پدر مطالعات خلیج فارس» را نداده‌اند. نقطه عطف زندگی او در کار‌های پژوهشی، آشنایی با ایرج افشار و منوچهر ستوده است. 

استادان و پژوهشگران ایران‌شناسی که در کنار یکدیگر، اسناد تاریخی و بنا‌های کهن بسیاری را معرفی می‌کنند. رفاقتشان روی کوه آغاز می‌شود. احمد اقتداری وقتی ایرج افشار را برای اولین‌بار در مسیر کوهنوردی می‌بیند، فکرش را هم نمی‌کند که یک روز او را این‌طور معرفی کند: «ما یک روح هستیم در دو بدن». اقتداری هیچ‌کاری را بدون مشورت با افشار انجام نمی‌دهد. حتی بدون راهنمایی او، کلمه‌ای روی کاغذ نمی‌آورد.

جلال آل‌احمد به آنها لقب «سه تفنگدار» را می‌دهد. سه تفنگداری که نامشان در تاریخ فرهنگ ایران جاودان می‌ماند.

دریای پرماجرا

«احمد اقتداری» متولد سوم خرداد‌۱۳۰۴ بود. ایران‌شناس، پژوهشگر، جغرافی‌دان و استادی که خدمات بسیاری به شناخت ایران کرد. در گرایش استان فارس به دنیا آمده بود. گرایش از توابع شهر لار است. پدرش مرتضی قلی‌خان اقتداری و مادرش هم انیس خانم اقتداری بود. انیس خانم از نوادگان قاجار بود و احمد هم در سال‌۱۳۲۳ با قمرخانم اقتداری، دختر خاله‌اش ازدواج کرد. تحصیلات آکادمیکش را در رشته حقوق دانشگاه تهران ادامه داد، اما بعد به سمت ایران‌پژوهشی رفت.

در سمینارها، نشست‌های داخلی و بین‌المللی، منصب‌های دولتی و غیردولتی، کلاس‌های درس و میدان‌های پژوهشی بسیاری حضور داشت، اما با قاطعیت می‌توان گفت که او بیشتر روز‌های زندگی‌اش را جایی حوالی خلیج‌فارس زندگی کرد. او در کتاب «خلیج‌فارس از دیرباز تا کنون» برای این خلیج پهناور از دو تعبیر استفاده می‌کند، نخست «دریای پرماجرا» و دوم «گاهواره تمدن».

شاید این دو عبارت چکیده دستاورد‌های احمد اقتداری برای تمام عمر باشد که در آثار مختلفش آنها را شرح و بسط داد. مستند زندگی او در سال‌۱۳۹۱ و به‌نام «به ایران جاودانی‌ام» تولید و از شبکه‌های مختلف تلویزیون به روی آنتن رفت. او در فروردین ۱۳۹۸ از دنیا رفت.

یادی از مرحوم «احمد اقتداری»، پدر مطالعات خلیج فارس | میراث‌دار آب و خاک

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->